کودها ترکیباتی بسیار مهم و ضروری بوده و به صورت مصنوعی یا طبیعی، تولید و ارائه می شوند. استفاده از کود ها در صنعت کشاورزی، به شکل مستقیم بر روی خاک یا به عنوان یک پوشش روی بذرها قبل از کاشته شدن می باشد. کودها با فراهم کردن مواد مغذی و معدنی مورد نیاز خاک، منجر به افزایش رشد گیاه و تقویت ریشه خواهند شد. یکی از موارد مهم در زمینه انواع کودها، تفاوت کود مایع و جامد است که ذهن بسیاری از کشاورزان را در زمان خرید کود کشاورزی به خود مشغول کرده است. برای آشنایی با تفاوت های کود مایع و جامد، لازم است ابتدا با هر کدام از این محصولات و مزایا و معایب آن ها آشنا شده تا به تفاوت آن ها پی ببریم. با ما تا انتهای این مطلب همراه بمانید.
کود جامد چیست؟
کود های جامد، همان کودهای گرانول بوده که به صورت خشک یا پودر ارائه شده و اندازه و میزان قوام آن، با توجه به برند و محصولی که از آن مشتق شده باشد، متفاوت است. اندازه و ابعاد این نوع کودها متغیر بوده و به شکل دانه های درشت مانند دانه پرتقال تا نوع بسیار ریز و به شکل پودر، تولید و ارائه می شوند. نوع طراحی کودهای جامد به گونه ای است که، در خاک اصلاح شده و در مدت مشخصی رها می شوند. نحوه کوددهی با کود جامد نیز یکی از موارد تفاوت کود مایع و جامد بوده که با مخلوط کردن خاک و کود صورت گرفته تا گیاهان، به تدریج به آن دسترسی پیدا کنند.
هر چند، مواد مورد استفاده در کود جامد، مانند سایر کودها با درصد مشخص روی بسته بندی آن ها درج شده است، با این حال برخی از پرورش دهندگان، این مواد را به صورت جداگانه خریداری کرده تا کود سفارشی خود را با ترکیبات خاص تولید نمایند. کود جامد به دلیل برخی ویژگی ها و مشخصات و انواع ترکیبات تخصصی در آن، برای استفاده در مصارف مختلف، مناسب و کاربردی می باشد.
دلایل استفاده از کود جامد
- یکی از دلایل استفاده و کاربرد کود جامد این است که، برخی از مواد مغذی مانند فسفر، پتاسیم، گوگرد و غیره به صورت معدنی بوده و قابلیت حل شدن در آب را ندارند. به همین دلیل، لازم است با پودر شدن ، از آن ها در کشت بذر گیاهان تا اواسط و اواخر کشت به صورت تدریجی استفاده شود. علاوه بر این با انجام این کار، حلالیت کود نیز کمتر شده و شرایط برای حل تدریجی آن فراهم خواهد شد.
- از دیگر دلایل استفاده از کود جامد، راحتی و سهولت استفاده است. گرانوله کردن این نوع کود مانند کود پلت مرغی، از پاشش و گرد و غبار شدن آن نیز جلوگیری کرده و به راحتی می توان از آن در مزارع و باغات استفاده کرد.
- از آن جایی که در زمان استفاده از دستگاه کودکار، نیاز به کود جامد و دانه بندی شده می باشد، در این شرایط استفاده از کود جامد، بسیار مناسب تر و کاربردی تر می باشد.
مزایای استفاده از کود جامد
استفاده از کود جامد به دلیل برخی ویژگی ها و مشخصات، فواید و مزایای فراوانی نیز داشته که شامل موارد زیر است:
- یکی از مهم ترین مزایای استفاده از کود جامد، زمان رها شدن کود است که در یک بازه زمانی مشخصی، گیاهان را تغذیه می کند.
- دوام و ماندگاری طولانی مدت نیز در زمان ذخیره سازی، یکی دیگر از مزایای کود جامد است که در صورت دور نگهداشتن این نوع کود از رطوبت و نور، آسیبی به آن وارد نخواهد شد.
- خرید کود جامد در حجم های بالا، نسبت به سایر انواع کود ها بسیار ارزان تر و مقرون به صرفه تر بوده و این، یکی دیگر از موارد تفاوت کود مایع و جامد است.
- ذخیره سازی کود جامد نیز به مراتب آسان تر بوده و با گذشت زمان، ته نشین یا تکه تکه نخواهند شد.
- در برخی موارد مانند کاربرد های سنگین، استفاده از کود جامد در مراحل قبل از کاشت، بسیار مناسب تر و کاربردی تر می باشد.
معایب کود جامد
استفاده از کود جامد در کنار تمامی مزایای گفته شده، دارای برخی معایب و نکات منفی نیز بوده که در ادامه، به آن ها اشاره خواهیم کرد:
- از معایب مهم کود جامد و یکی از موارد تفاوت کود مایع و جامد، عدم کنترل آن توسط فرد پرورش دهنده است. به طور مثال، در صورتی که گیاه، در اثر دریافت مواد مغذی اضافی دچار آسیب شود، رفع این مشکل و برداشتن آن ها پس از مخلوط شدن در خاک، امری غیر ممکن است.
- مدت زمان دریافت و در دسترس قرار گرفتن مواد مغذی به گیاهان نیز در این نوع کود، از دیگر معایب آن است.
- کودهای جامد به دلیل نوع طراحی و تولید به صورت خشک و پودری، در اغلب موارد حاوی آلودگی ها و گرد و غبار نیز می باشند.
کود مایع چیست؟
کودهای مایع، کودهایی بسیار غلیظ و به شکل مایع بوده و لازم است فرد پرورش دهنده، قبل از مصرف این کود، آن را در آب رقیق کند. استفاده از کود مایع به منظور تامین نیازهای غذایی اولیه گیاهان، نیازمند تولید نوع خاصی از آن با نام کود پایه بوده که اغلب به عنوان کودهای رویشی یا کودهای گلدار، تولید و ارائه می شوند. کودهای مایع با داشتن ویژگی ها و مشخصات فراوان، در غلظت های متفاوتی نیز تولید و ارائه شده که در اهداف و کاربرد های مختلفی نیز از آن استفاده می شود.
دلایل استفاده از کود مایع
از آن جایی که نیاز گیاه به برخی ریز مغذی های لازم مانند آهن، مس، روی، منگنز و غیره کم می باشد، لازم است به میزان 1 تا 3 کیلوگرم از این مواد، در یک هکتار استفاده شود. از این رو در صورت استفاده از کود جامد، توزیع مناسب و متعادلی در مزرعه یا باغ ایجاد نشده و اگر از کود مایع استفاده شود، می توان با رقیق کردن آن و توسط دستگاه سمپاش، آن را روی گیاهان اسپری کرد.
مزایای کود مایع
کودهای مایع نیز مانند سایر انواع کودهای شیمیایی یا ارگانیک، دارای مزایا و فواید فراوانی هستند که شامل موارد زیر می باشند:
- یکی از مزایای مهم کود مایع، قابلیت کنترل آن است که یکی از موارد در بیان تفاوت کود مایع و جامد نیز همین امر است. اغلب پرورش دهندگان با استفاده از کود مایع، روی دوز و میزان استفاده از کود و همچنین دفعات کوددهی، کنترل بیشتری خواهند داشت.
- از دیگر مزایای استفاده از کود مایع این است که، داشتن یک برنامه تغذیه و تنظیم آن برای مراحل رشد باغ، ساده تر از کود های جامد می باشد.
- در دسترس بودن مواد مغذی نیز از دیگر مزایا و تفاوت های کود مایع و جامد بوده که مواد مغذی در این نوع کود به گونه ای تامین می شود، که گیاهان قادر به استفاده آسان و سریع از آن ها باشند.
معایب کود مایع
کود مایع در کنار تمامی مزایای گفته شده، دارای برخی مشکلات و معایب نیز بوده که برخی از آن ها، شامل موارد زیر می باشند:
- برخی از انواع کودهای مایع در فرآیند ذخیره سازی برای مدت زمان طولانی، دچار تغییر حالت و سفتی خواهند شد.
- استفاده از کود مایع با داشتن برخی ویژگی ها، مانند نحوه فرآوری و نوع بسته بندی اضافی، اغلب بسیار گران تر از کودهای جامد می باشند.
تفاوت کود مایع و جامد
علاوه بر موارد گفته شده و بیان مزایا و معایب کود مایع و جامد، برخی از موارد دیگر نیز در زمینه تفاوت کود مایع و جامد وجود داشته که شامل موارد زیر می باشند:
- استفاده از کود مایع برای مصرف مواد مغذی در گیاه، بسیار ساده تر و کم هزینه تر نسبت به کود جامد است. به طور مثال، برای رفع نیاز آهن گیاه از طریق کود جامد، لازم است از بیش از 50 کیلوگرم کود جامد استفاده شود. در حالی که کود مایع، با میزان بسیار کمتر و به آسانی از راه محلول پاشی، مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
- در برخی موارد عناصر غذایی مختلفی مانند آهن، منگنز، کلسیم و غیره، امکان جذب شدن در گیاه با استفاده از کود جامد را نداشته و باید از کود مایع برای این منظور استفاده کرد. به طور مثال، کمبود کلسیم در گیاهانی مانند گوجه، صیفی جات و غیره بسیار رایج بوده و لازم است از کود مایع کلسیمی، برای رفع این مشکلات استفاده کرد.
- کودهای جامد به دلیل داشتن مواد باقی مانده در خاک، مناسب نبوده و کود مایع با داشتن خلوص بیشتر، اثر باقی ماندن در خاک را نخواهد داشت.