یکی از کودهای ارگانیک که نوعی کود آلی نیز محسوب می شود، کود ماهی است که یک منبع تغذیه عالی برای گیاهان و خاک بوده و آن ها را در مقابل نوسانات جوی، حشرات و بیماری ها، مقاوم خواهد کرد. این کود با داشتن مزایا و فواید گیاهی فراوان، گزینه ای مناسب برای سبزیجات برگ سبز بوده و برای کوددهی چمن در اوایل بهار نیز بسیار مفید است. به همین جهت در این مطلب، شما را با انواع آن، مزایای استفاده از این کود، نحوه استفاده و بسیاری موارد دیگر آشنا خواهیم کرد؛ تا بدین صورت اطلاعات کافی در این زمینه را داشته باشید.
کود ماهی چیست؟
همانطور که گفته شد، کود ماهی، نوعی کود ارگانیک و مهم است که از باقی مانده لاشه ماهی یا ماهی های خشک و آسیاب شده به دست آمده و سرشار از نیتروژن، فسفر، پتاسیم و سایر عناصر کمیاب مانند: کلسیم، منیزیم، گوگرد، کلسیم و غیره می باشد. به عبارت دیگر، محصولات اضافی و غیر قابل استفاده ماهی، به صورت دوغاب آسیاب شده و سپس برای حذف روغن و پودر ماهی، فرآوری می شوند. مایع باقی مانده، همان امولوسیون ماهی بوده و پس از صاف شدن، اسید سولفوریک به آن اضافه شده تا از رشد میکروب ها نیز جلوگیری کند. امروزه اغلب کشاورزان، از انواع مختلف کود ماهی به منظور افزایش بهره وری تولیدات خود استفاده می کنند.
انواع کود ماهی
به طور کلی این کود، دارای انواع مختلفی بوده و هر کدام نیز دارای فواید خاص و منحصر به فرد خود هستند که در ادامه، هر کدام از آن ها را بررسی خواهیم کرد:
1. کود مایع
این نوع کود، نوعی کود غنی شده و بسیار مفید در رشد گیاهان بوده که با تحریک کلسیم در خاک، موجب استوار شدن گیاه در خاک شده و با افزایش گلدهی، موجب رشد مفید تر گیاه نیز خواهد شد. استفاده از کود مایع، علاوه بر افزایش ماده آلی درون خاک، جذب عناصر دیگر را در خاک افزایش داده و استفاده از آن در مزارع و باغات، بسیار مناسب و مقرون به صرفه می باشد. برخی از ویژگی های کود ماهی مایع، شامل افزایش سرعت دریافت مواد معدنی، گسترش ریشه و استحکام گیاه در مقابل پاتوژن ها و غیره بوده و دارای مزایایی مانند: نداشتن عوارض سایر کودهای شیمیایی و قابلیت آبکی بودن برای آبیاری در حجم های بالا نیز می باشد. این کود مایع عطر و بوی معمولی داشته که بخش بزرگی از آن، به دلیل مواد تشکیل دهنده آن می باشد.
2. کود خشک
این نوع کود ماهی، محصولی به شکل جامد و فرآوری شده است که از طریق پختن، خشک کردن، آبگیری و آسیاب ماهی خشک تولید شده و در صنایعی مانند، تولید خوراک آبزیان، تولید خوراک طیور، تولید خوراک میگو، تولید خوراک دام، تهیه کود درختی و غیره از آن استفاده می شود. برای تهیه این نوع کود، از هر نوع ماهی استفاده شده که اغلب، از ماهی های سطح پایین دریا که روغن و استخوان زیادی دارند، در تولید این نوع کود استفاده می شود.
3. کود امولوسیون
یکی دیگر از انواع این کود که به نوعی قوی ترین و موثرترین نوع کود ماهی نیز محسوب می شود، کود امولوسیون است که دارای عطر و بوی خاصی بوده و از محصولات متفرقه تغذیه ای روغن ماهی و ماهی تشکیل می شود. استفاده از امولوسیون ماهی، برای رفع نیازهای یک باغچه بسیار موثر و ضروری بوده و به دلیل وجود نیتروژن در ترکیب خود، دارای رنگ سبز می باشد. امولوسیون ماهی، آب رقیق شده ای است که به زمین، چمن و باغ ها تزریق شده و به دلیل عملکرد سریع، استفاده از آن به مدت دو بار در هفته، موجب رشد بسیار سریع گیاه خواهد شد.
4. کود هیدرولیز
کود هیدرولیز شده نیز به نوعی مشابه با کود امولوسیون ماهی بوده و اغلب از ماهی کامل یا باقی مانده لاشه ماهی در ساخت آن استفاده می شود. این نوع کود، تمامی عناصر اصلی و مورد نیاز تغذیه گیاه مانند میکرو مواد های مغذی، پروتئین ها و ویتامین ها را دارا بوده و از آن، با اسپری کردن روی خاک استفاده می شود.
مزایای استفاده از کود ماهی
امروزه به دلیل وجود شناخت و آگاهی از تاثیر شیوه زندگی شهری بر محیط زیست، اغلب افراد مایل به استفاده از محصولات ارگانیک و طبیعی که با محیط زیست نیز سازگار باشد هستند. از این رو، استفاده از کود ماهی نیز جایگزین مناسبی برای کود شیمیایی بوده و دارای مزایا و فواید فراوانی نیز می باشد. در ادامه، برخی از این مزایا را نام می بریم:
1. جلوگیری از آلودگی محیط زیست
یکی از مزایای مهم استفاده از کود ماهی، تاثیر آن در جلوگیری از آلودگی محیط زیست است؛ امروزه بسیاری از کودهای شیمیایی، به دلیل داشتن مقادیر زیادی سموم که از طریق خاک وارد آب می شوند، محیط زیست را آلوده کرده و مشکلات و خسارات زیادی را برای حیات وحش و طبیعت ایجاد خواهند کرد. در این شرایط، استفاده از کودهای ارگانیک مانند کود ماهی، نه تنها آسیبی به محیط زیست وارد نخواهد کرد، بلکه به دلیل طبیعی بودن، در صورت ورود به آبراه ها نیز عوارض و مشکلات مخربی ایجاد نخواهند کرد.
2. بهبود رشد و افزایش کیفیت گیاهان
از دیگر مزایای استفاده از این کود ، کمک به بهبود رشد و افزایش کیفیت گیاهان است. هر چند برخی از کودهای شیمیایی، به دلیل انتشار سریع، مواد مغذی را در اختیار گیاه قرار می دهند، با این حال کودهای طبیعی مانند کود ماهی، شکل فرآوری متفاوتی در خاک دارند. زیرا دارای مواد مغذی بوده که لازم است قبل از رسیدن به گیاه، توسط ارگانیسم هایی مانند باکتری، کرم خاکی یا قارچ، تجزیه شوند. انجام این فعالیت ها با افزایش مقدار مواد آلی در خاک، موجب افزایش قدرت گیاه نیز شده و احتمال آسیب دیدن ریشه گیاه را کاهش خواهد داد.
3. تقویت ریشه و بنیه گیاهان
یکی دیگر از مزایای استفاده از کود ماهی، تقویت و استحکام ریشه و بنیه گیاهان است. همانطور که گفته شد، قارچ ها و باکتری ها، مواد مغذی موجود در این کود را قبل از رسیدن به خاک تجزیه کرده و سپس در دسترس ریشه ها قرار می دهند. با حرکت و تولید مثل آن ها، خاک با سطوح بهتری از مواد آلی پر شده و به این ترتیب، ریشه های گیاه نیز که در خاک سبک سرشار از این کود قرار دارند، سریع تر رشد کرده و قوی تر خواهند شد.
4. افزایش سلامت و باروری خاک
یکی از مزایای استفاده از کود ماهی نیز بهبود و افزایش سلامت و باروری خاک است که انجام این کار، با تهیه مواد مغذی اصلی برای رشد گیاهان صورت می گیرد. کود ماهی، با داشتن مواد مغذی مانند: فسفر، پتاسیم، نیتروژن و در اختیار گذاشتن مقدار متعادلی از این مواد به گیاهان، آن ها را در برابر بیماری ها و آفات مقاوم خواهد کرد.
چگونگی استفاده از کود ماهی
همانطور که گفته شد این کود دارای فواید بی شماری بوده که در این قسمت قصد داریم به طور کلی، استفاده از کود ماهی را برایتان توضیح دهیم تا بدین صورت بتوانید گیاهتان را کوددهی کنید:
- این روش که رایج ترین شیوه استفاده کود ماهی است، شامل تهیه مخلوط رقیق شده کود با آب می باشد. برای انجام این کار، لازم است برای هر کدام از انواع کود های ماهی با توجه به نوع گیاه، از 1 تا 3 قاشق غذاخوری کود با 4 لیتر آب استفاده کرده و پس از مخلوط کردن، کوددهی را بر روی شاخ و برگ گیاه انجام دهید.
- این روش، شامل اسپری کردن مخلوط آب و کود بر روی شاخ و برگ گیاه است. دقت کنید در این روش، به دلیل رقیق بودن کود و سرعت بالای جذب، نیاز به کوددهی هفتگی گیاهان می باشد. در صورت استفاده از کود به این روش، برای گیاهان آپارتمانی در داخل منزل، مقدار کمتر از 1 قاشق را در 4 لیتر آب مخلوط کرده و استفاده کنید. لازم است برای کم کردن بوی نامطبوع کود در داخل منزل نیز، گلدان ها را در کنار پنجره باز قرار دهید.