در تمام دوره ها، یکی از موضوعات اصلی مورد توجه کشاورزان، بحث افزایش بازدهی و بهره وری محصولات کشاورزی بوده است. از نظر شما بهترین راه برای افزایش بازدهی و بهره وری محصولات کشاورزی چیست؟ چه عواملی بیشتر بر بازدهی و بهره وری محصولات کشاورزی تأثیر می گذارد؟ اخیرا با توجه به رشد مداوم جمعیت جهان، این موضوع بیشتر از پیش مطرح می شود. با ظهور چالش های جدید برای کشاورزان، راه ها و فناوری های جدیدی نیز برای پاسخگویی به آنها پدیدار می شوند. در این مقاله در مورد این که کشاورزان چه کارهایی می توانند برای افزایش بازدهی و بهره وری محصولات کشاورزی در زمین های کشاورزی خود انجام دهند و چه فناوری های جدیدی می تواند به کشاورزان در این زمینه کمک کند، مطالبی را می خوانید.
بازدهی و بهره وری محصولات کشاورزی چیست و چرا اهمیت دارد؟
تعیین بازدهی و بهره وری محصولات کشاورزی به معنای اندازه گیری محصولی است که از یک زمین با اندازه معین، تولید می شود. این شاخص معمولا به صورت کیلوگرم در هکتار بیان می شود. چنین شاخصی با نام میانگین بازدهی محصول در هکتار، به عنوان شاخص ارزیابی بازده کشاورزی یک کشاورز در یک مزرعه خاص، در یک دوره زمانی مشخص، عمل می کند. این شاخص احتمالا مهمترین معیار عملکرد هر کشاورز در نظر گرفته می شود، زیرا نتیجه تمام تلاش ها و منابع سرمایه گذاری شده توسط کشاورزان در توسعه گیاهان در مزارع خود را نشان می دهد. با توجه به این موضوع، تعجب آور نیست که اکثر کشاورزان خود را در تلاشی دائمی برای رسیدن به بیشترین بازدهی و بهره وری محصولات کشاورزی می بینند. اما اکنون بیایید ببینیم که چه عواملی بر بازدهی و بهره وری محصولات تأثیر می گذارند و کارآمد ترین و به روزترین راه حل ها و فناوری هایی که می توانند به کشاورزان در دستیابی به عملکرد بهتر در مزارع خود کمک کنند، کدامند.
راه های افزایش بازدهی و بهره وری محصولات کشاورزی چیست؟
برای قرن ها، کشاورزان در مورد افزایش بازدهی و بهره وری محصولات کشاورزی فکر کرده و روی آن کار کرده اند. برخی از راه حل های یافت شده کارآمد بودند و برخی نه. امروزه علاوه بر تجارب ارزشمند نسل های گذشته کشاورزان، صنعت کشاورزی می تواند از دستاورد های علم و فناوری روز بهره ببرد. اکنون بیایید به راه های اصلی کشاورزان برای افزایش بازدهی و بهره وری محصولات کشاورزی نگاه کنیم و ببینیم که چگونه تجربیات قبلی و فناوری پیشرفته می توانند به طور موثر برای بهبود عملکرد کشاورزان ترکیب شوند.
کیفیت دانه ها
بهره وری و بازدهی محصولات کشاورزی بستگی به کیفیت بذری دارد که کشاورزان در مزارع می کارند. بنابراین، به کشاورزان توصیه می شود برای افزایش بهره وری و بازدهی در زمین های کشاورزی خود، بذرهای اصلاح شده ای را بکارند که کنترل های کیفی لازم را گذرانده باشند. بذرهای اصلاح شده ممکن است قیمت بالاتری نسبت به بذرهای معمولی داشته باشند، اما نتیجه کسب شده، ارزش هزینه بیشتر آن را دارد، زیرا کیفیت مناسب بذر یکی از عوامل اصلی تاثیرگذار بر عملکرد محصول است.
علاوه بر این، کاشت بذر های با کیفیت یکی از روش های سازگار با محیط زیست برای افزایش بازدهی و بهره وری محصولات کشاورزی است. اما حال مهم است بدانید که کیفیت بذر موردی نیست که دائمی و آسیب ناپذیر باشد. از این رو دانه های بذر از لحظه ای که در زمین کاشته می شوند نیاز به محافظت دارند. پوشش بذر یکی از عوامل موثر بر بازدهی آن است. فرآیند محافظت از دانه ها با استفاده از آغشته کردن آنها به مواد خاص به منظور بهبود ویژگی های آنها از جمله وزن و اندازه و یا تأمین برخی از ترکیبات فعال مثل ریز مغذی ها، تنظیم کننده های رشد و… است. این امر باعث می شود تا رشد آن ها افزایش یابد.
منطقه بندی زمین جهت بهره وری
قبل از کاشت، برای یک کشاورز مهم است که بهره وری مزرعه ای را که قرار است کشت شود، بررسی کند و در صورت امکان، مناطق خاصی را که گیاهان در آن رشد بهتری دارند، مشخص کند؛ این فرآیند منطقه بندی بهره وری نامیده می شود. به این ترتیب، یک پرورش دهنده می تواند بذرها را در مناطقی با بهره وری بیشتر بکارد و به طور بالقوه بازدهی و بهروه وری محصولات کشاورزی خود را افزایش دهد و بذر و انرژی خود را در مناطق با بهره وری پایین هدر ندهد. همچنین، چنین منطقه بندی به کشاورزان اجازه می دهد تا مناطق مزرعه با بهره وری کمتر را با استفاده از راه های مناسب اصلاح کنند و تمام اقدامات لازم را برای افزایش حاصل خیزی خاک برای رشد یک گیاه خاص انجام دهند.
نظارت بر رشد محصولات زراعی
از مراحل اولیه رشد تا جوانه زدن و برداشت، نظارت بر سلامت گیاه به منظور تشخیص به موقع هر گونه مشکلی که در یک زمین کشاورزی خاص ممکن است ایجاد شود (چه مربوط به آفت ها، بیماری های گیاهی، علف های هرز و غیره باشد) بسیار مهم است. این موضوع می تواند بر بهره وری و بازدهی محصولات کشاوزی تأثیر بگذارد. برای مثال، نظارت منظم ماهواره ای بر زمین ها به کشاورزان اجازه می دهد تا وضعیت رشد گیاهان را به راحتی مشاهده و دنبال کنند و با استفاده از سنجش از دور بازدهی و بهره وری محصولات کشاورزی خود را تخمین بزنند. دنبال کردن وضعیت سلامت گیاه اطلاعات کلیدی را برای تصمیم گیری در مورد مداخلات احتمالی برای نیازهای محصولات فراهم می کند.
پیش بینی دقیق آب و هوا
متوسط بازدهی و بهره وری محصولات کشاورزی در یک مزرعه معین به عوامل آب و هوایی همبستگی زیادی دارد. با وجود کیفیت یکسان خاک و گونه های مشابه از بذر کاشته شده، شرایط آب و هوایی تأثیر غالبی بر رشد گیاهان و در نتیجه بر متوسط میزان بازدهی و بهره وری محصولات کشاورزی دارند. برای آگاهی از شرایط آب و هوا که یک عامل مهم اما غیرقابل کنترل است، کشاورزان می توانند به جدیدترین راه حل های فن آوری در کشاورزی مراجعه کنند که به آنها کمک می کند تا پیش بینی دقیق از آب و هوا داشته باشند.
به عنوان مثال، استفاده از نرم افزار های خاص نظارت بر محصول در کشاورزی به کشاورزاناین امکان را می‌دهد تا اقدامات پیشگیرانه را برای محافظت از محصول خود در برابر آسیب‌های احتمالی ناشی از تغییرات جوی انجام دهند. پیش‌بینی آب و هوا با دقت بالا می تواند به تولید کنندگان کمک کند تا تصمیم بگیرند که چه روش هایی را می توانند به کار گیرند. با توجه به همه این ها، شایان ذکر است که پیش بینی دقیق آب و هوا در کشاورزی می تواند تا حد زیادی به افزایش عملکرد محصول در یک زمین کشاورزی خاص کمک کند.
آبیاری مناسب
کشاورزانی که هدفشان افزایش متوسط بازدهی و بهره وری محصولات کشاورزی در هر هکتار از مزارعشان است، باید یک سیستم آبیاری ساده در دسترس داشته باشند. تأمین آب مناسب گیاهان به طور مستقیم بر رشد گیاهان و در نتیجه بازدهی و بهره وری محصولات کشاورزی تأثیر می گذارد. آبیاری مؤثر زمین های کشاورزی با پیش بینی های آب و هوا ارتباط تنگاتنگی دارد. فناوری های امروزی مانند برنامه ها و نرم افزار های ویژه برای کشاورزان، دسترسی به پیش‌بینی آب و هوای محلی را به طور نسبتا دقیق فراهم می کنند. شرایط را برای آبیاری دقیق فراهم می کند و به کشاورزان اجازه می دهد تا از قبل برنامه ریزی کنند و آبیاری مزارع خود را به دقیق ترین و کارآمدترین روش سازماندهی کنند.
استفاده هوشمندانه از کودها
اگرچه کود افزایش رشد، برای تغذیه انواع مختلف خاک، تقویت رشد گیاه و افزایش بازدهی و بهره وری محصولات کشاورزی در نظر گرفته شده است، اما استفاده از آنها باید متعادل و محتاطانه باشد. استفاده بیش از حد از کودها می تواند بر کیفیت خاک و در نتیجه بر بازدهی و بهره وری محصولات کشاورزی تأثیر منفی بگذارد. در یک مزرعه، مناطق مختلف ممکن است نیازهای متفاوتی برای کود دهی خاک داشته باشند، به همین دلیل است که بهترین راه، استفاده انتخابی از انواع کودها، بسته به نیاز به آنها در مناطق مختلف مزرعه است. این رویکرد دقیق به کود دهی مزرعه به حفظ سلامتی خاک کمک می کند، که به افزایش متوسط بازدهی و بهره وری محصولات در هر هکتار منجر می شود.
پیشگیری و مدیریت بیماری های گیاهان
یکی دیگر از تهدید های مهم برای تولید کشاورزی یک کشاورز، بیماری های گیاهی است. بسته به نوع گیاهانی که در مزرعه کاشته می شوند، کشاورزان می توانند از روش های مختلف پیشگیری و مدیریت بیماری های گیاهی، مانند انتخاب گونه های مقاوم به بیماری، درمان بذر با قارچ کش ها، انواع آفت کش ها و سایر مواد مشابه، روی گیاهان در حال رشد استفاده کنند. کشاورزان باید توجه ویژه ای به استفاده به موقع از این روش ها داشته باشند تا حداکثر تأثیر ممکن را بر روی گیاه داشته باشند.
جمع بندی
با در نظر داشتن همه موارد فوق، می توان گفت که تنها یک روش واحد و جهانی برای افزایش متوسط بازدهی و بهره وری محصولات کشاورزی در زمین وجود ندارد. در اکثر موارد ترکیبی از روش های فوق توسط کشاور به کار گرفته می شود. انتخاب این روش ها بسته به ویژگی های منحصر به فرد مزرعه پرورش دهنده می تواند متفاوت باشد. همچنین شایان ذکر است که امروزه بسیاری از نرم افزارهای نظارتی، فضایی مناسب را برای کنترل و سپس تصمیم گیری مناسب در خصوص اقدامات لازم فراهم کرده اند. استفاده از این فناوری های به روز باعث شده اند تا به طور مستقیم و غیر مستقیم از طریق نظارت دقیق، انجام فعالیت های مربوط به افزایش بهره وری و کنترل های لازم در کشاورزی تسهیل شود.